Strona bierna - zdania twierdzące
Przeczytaj wykład i przejdź do wykonania ćwiczenia. Jego celem jest nie tyle samo testowanie Twojej wiedzy, co uzmysłowienie
i poukładanie kilku ważnych zagadnień, z którymi bywają problemy na początku nauki.
Po jego wykonaniu
wciśnij przycisk "Wyślij". Zawsze możesz dołączyć do ćwiczenia swój komentarz, żebym mógł Ci lepiej pomóc. Wypełnione ćwiczenie zostanie
przesłane do mnie. Po jego sprawdzeniu prześlę Ci wynik oraz indywidualną pomoc - jeśli oczywiście będzie to wymagane!
Nie zapomnij
tylko podać poprawnego adresu e-mail, na który mam odpisać. Czas odpowiedzi może być różny i zależny od ilości przesłanych mi testów oraz
innych obowiązków. Postaram się jednak odpisać jak najszybciej!
UWAGA! Jeśli przesłane ćwiczenie nie zawiera wypełnionego pola e-mail, nie zostanie ono sprawdzone! Odpowiedzi udzielam indywidualnie
mailem, żeby pomóc konkretnym osobom z ich problemami. Najczęściej nie ma czasu na taką pomoc podczas zajęć lub przerw, więc staraj się pamiętać o
wypełnieniu odpowiedniego pola, bo mogę pomóc tylko mając wyniki przed sobą i tylko mając na to czas. No, chyba że jesteś facetem i masz mail
w stylu słodki.prosiaczek@buziaczki.pl... Zrozumiem wahanie... ;) Ale zawsze możesz szybko założyć bardziej konwencjonalne konto pocztowe i
wysłać mi ćwiczenie poprawnie! Zapraszam!
Pokaż zagadnienia
Ukryj zagadnienia
• Czas Past Simple - kompromitujące fakty
• Czas Present Perfect i trzecia forma czasownika (past participle) - z czym to się je?
• Past Simple vs. Present Perfect - kto wygra starcie tytanów?
• Come & go, bring & take, been & gone - myślę, więc jestem... tylko gdzie?
• Dla niezdecydowanych - 2 tryby warunkowe w cenie jednego!
• Past Continuous - piękny w swej prostocie!
• Nie taki Past Perfect straszny...
• Wasza ulubiona strona bierna ;)
• Mowa zależna - znaczy się co - cenzura?!
• Co by było gdyby mój dziadek zabił Hitlera w 1939? Trzeci tryb warunkowy by był!
Pod wykładem znajdują się ćwiczenia. Jeśli wiesz jak powinna wyglądać konstrukcja strony biernej oraz inne detale i chcesz się sprawdzić, pomiń
mini-wykład i przejdź do samych
ćwiczeń.
Problem ze stroną bierną jest dwojaki. Po pierwsze, z grubsza mówiąc, wszyscy uważają, że "tam się zmieniają jakieś czasy chyba",
a po drugie, kiedy Uczeń słyszy hasło "strona bierna", to potrafi wykazać objawy ataku serca i to w bardzo młodym wieku. ;) No, taka nazwa -
nic się nie poradzi. Wszystkie nazwy gramatyczne brzmią jak tytuły porządnych horrorów, ale świadczy to tylko o fakcie, że straszy nas coś,
co kompletnie nie powinno mieć prawa. Tak też i zaraz rozprawimy się z bestią i śmiać się jej prosto w nos zaiste będziemy!
Przede wszystkim musimy zrozumieć po co w ogóle strona bierna jest. Kiedy znajdziemy dla niej użyteczność, łatwiej nam będzie
sobie cały temat przyswoić bez zbędnego buntu.
Słyszałem kilka razy oburzenie różnych osób, które wściekały się na ów temat,
mówiąc "A po cholerę mi to! I tak nie będę tego używać!". Na szczęście w większości następowało to tuż przed lekcją i miałem szansę
uświadomić bulwersantów w wielkim ich życiowym błędzie. W sumie to mogą się równie dobrze języka nie uczyć, a to już nie moja sprawa,
bo odrzucać "trudne" tematy można po kolei, aż nic nie zostanie...
Jednak póki się uczą i używają angielskiego, to sami prędzej czy później zaczynają zdanie "od końca" i co wtedy? Nie mają bidulki
pojęcia jak wybrnąć... A przecież to nie jedyne zastosowanie takiej konstrukcji!
Prosty przykład innego użycia strony biernej: jesteśmy w sądzie. Sprawca straszliwej zbrodni zjedzenia naszego drugiego śniadania
nie został ustalony, jednak nasz
kolega z pracy jest podejrzany ze względu na obszerną budowę ciała oraz symptomy radosnej sytości.
Sędzia pyta grobowym głosem:
- Co zaszło z kanapką?
My odpowiadamy:
- Bob ją zjadł!
- Sprzeciw! - woła adwokat Boba, podskakując na krześle. Bob patrzy na nas spode łba zza adwokata.
- Czy są na to dowody? - dopytuje groźnie sędzia, marszcząc brwi w naszym kierunku.
- No... przestało mu burczeć w brzuchu!
- Sprzeciw! - drze się adwokat znowu, prawie wyskakując zza biurka.
- Podtrzymuję - odpowiada sędzia. - Brak burczenia to nie dowód! Proszę zatem sprecyzować, co wiadomo na pewno!
- No więc... kanapka została zjedzona, tyle wiadomo - odpowiadamy skruszeni.
Nie mówimy jednak
"Ktoś
ją zjadł", bo w pobliżu naszej kanapki zainstalowana została mysia dziura, z której mogły być emitowane myszy oraz uwidaczniał się
uporczywie pies i sugestia ze dwóch kotów - ewidentni potencjalni egzekutorzy czynu niemoralnego. A zwierzak jednak nie jest do
końca "ktosiem" - no, nie w gramatyce. Stąd nie bardzo mogliśmy powiedzieć "Someone has eaten
it!"...
Strony biernej używamy, kiedy nie wiemy kto lub co dokonało zbro... wykonało akcję lub kiedy jej wykonawca nie jest istotny, a ważniejsza jest akcja
lub jej obiekt.
Jak i w przypadku mowy zależnej, tak i w stronie biernej przydaje się znajomość czasów, choć nie tak bardzo, jak w mowie zależnej!
W tej kwestii zapraszam na Poziom Advanced do tematu "Wszystkie czasy...".
Sztuka polega na tym, że o ile w mowie zależnej trzeba wiedzieć na jaką konstrukcję dany czas należy zmienić (no i trzeba znać konstrukcję
tego "kolejnego" czasu), to w stronie biernej NIE ZMIENIAMY CZASÓW, a wręcz przeciwnie! MUSIMY
TRZYMAĆ SIĘ TEGO SAMEGO CZASU, co w oryginalnym
zdaniu w stronie czynnej (jeśli takie zdanie w ogóle było i kazano nam je akurat przekształcić w ramach jakiegoś - powiedzmy - testu).
Jedynie czasownik
musi zawsze być zamieniony w swoją trzecią formę (past participle),np. take - taken, see - seen,
have - had, bake - baked.
Od tego jest m. in. trzecia forma czasownika, czyli past participle. W stronie biernej służy jako imiesłów bierny: taken - zabrany,
seen - widziany. Taki leniuch bierny, bo on nic nie czyni, ale jemu właśnie wszystko się w zdaniu przydarza...
Czas, w jakim "oryginalnie" był czasownik, wyrażamy odpowiednim operatorem stworzonym z różnych form czasownika "to be": am, is, is
being, was, have been, had been itd.
Operator ten stawiamy tuż przed czasownikiem w trzeciej formie, np.:
I am taking an apple.
An apple is being taken by me.
am + taking
is + being taken
Operatorami pokazującymi faktyczny czas zdania w stronie biernej zajmiemy się niżej - na liście zdań we wszystkich podstawowych czasach.
W stronie biernej podmiot (Subject) zamieniamy miejscami z obiektem (Object) akcji.
To obiekt akcji staje się wówczas jej podmiotem, będącym na początku zdania. Tylko
teraz nie on wykonuje akcję. Akcja "przydarza się" jemu. W dalszej części wykładu jest prosty schemat z przykładem. Dojdziemy tam.
Najpierw przypatrzmy się takiemu przypadkowi w czasie Present Simple:
John takes an apple.
Żeby zdanie w stronie biernej zachowało ten sam czas (bo akcja dzieje się w tym samym czasie przecież, zamieniamy jedynie kolejność wyrazów
w zdaniu),
musimy je zapisać również w Present Simple, a więc używając odpowiedniego operatora zgodnego jedynie z trzecią osobą l. p.
An apple is taken by John.
Rzeczowniki zostały zamienione miejscami wraz z tyczącymi się ich wyrazami (przedimki, przymiotniki itp. zawsze idą tam, gdzie ich
rzeczownik).
Sama trzecia forma czasownika nic nam nie powie o tym w jakim czasie odbywa się akcja, ale mówi o tym razem ze słowem "is",
a więc operatorem 3 os. l. p.
czasu Present Simple (oraz Continuous, który jednak wymaga jeszcze słowa "being"). Nic nie zmieniliśmy w czasie - "is" nie zmieniło się
na "was" jak w mowie zależnej. Zdanie zachowało
taki sam sens czasowo-przestrzenny:
John bierze jabłko.
Jabłko jest brane przez Johna.
Jeśli znamy czas Past Simple, to rozpoznamy, że poniższe zdanie jest napisane w tym właśnie czasie:
John took this apple yesterday.
Stąd też wiemy, że w stronie biernej musimy zachować ten sam czas i napisać:
An apple was taken by John yesterday.
Czas Past Simple zachowaliśmy znów za pomocą operatora połączonego z czasownikiem
w obowiązkowej trzeciej formie.
Po tym wprowadzeniu czas na diagram. W zasadzie jest on najbardziej pomocny w prawidłowym rozumieniu i ćwiczeniu mechanizmu strony biernej.
Fantastyczną sprawą jest, że w razie ataku paniki, wystarczy przypomnieć sobie ten schemat i przynajmniej wiadomo od czego zacząć
bez wzywania pogotowia, saperów, oddziału GROM i straży pożarnej!
Poza tym - kto nie lubi milusich, kolorowych diagramów?! :P
Diagram poniżej opisuje podstawową budowę zdania, którą można znaleźć opisaną szerzej na Poziomie Basics.
Strona czynna - Active Voice
Subject + Verb + Object
John + drinks + beer.
Strona bierna - Passive Voice
Object + Verb + Subject
Beer + is drunk + by + John.
Słowo "by" oraz sprawcę dodajemy tylko jeśli to do czegoś nam potrzebne, czyli wiemy kto
wykonał akcję oraz uważamy to za istotne w zdaniu.
Zauważmy też, że w stronie biernej obiekt znalazł się na początku zdania, a tym samym w zasadzie stał
się jego podmiotem, jednak na cele tego diagramu wolę, aby lepiej było widać co i gdzie "sobie" poszło w stronie biernej.
Czyli w razie paniki po pierwsze: zamieniamy podmiot i obiekt akcji miejscami. A jak poznać poprawnie te wyrazy w skomplikowanych
zdaniach?
Najczęściej podmiot jest tuż przed czasownikiem
(oraz jego operatorem, jeśli taki jest w zdaniu), a obiekt - tuż za.
Tak też w zdaniu: Za górami i lasami żyła babcia, która jadła popcorn na każdym seansie w kinie -
"babcia" jest podmiotem,
"jadła" - czasownikiem, a "popcorn" - obiektem.
To jest rdzeń zdania - zdanie samo w sobie, główny element i jednocześnie najważniejsza informacja w całej wypowiedzi.
W tym zdaniu musimy odwrócić cały jego główny element np. tak:
Za górami i lasami popcorn był jedzony
przez babcię na każdym seansie w kinie.
Jednak wskazać podmiot i obiekt zwykle umiemy (o zdaniach z dwoma obiektami będzie niżej). Nas teraz trapi jak tu nie pogubić się w czasach
ze względu na zwykłą pomyłkę...
Nadal łatwo pomylić stronę bierną z mową zależną - z rozpędu! Ale są na to sztuczki! Zaraz je Wam pokażę.
Jak powiedzieliśmy sobie wyżej - nie wolno zmienić czasu, a więc z "is" nie robimy "was", z "has", nie robimy "had" itd.
Dlatego teraz porównamy zdania w stronie czynnej ze zdaniami w stronie biernej i na koniec zauważymy pewne prawidłowości, rozumiejąc skąd się
wzięły! Zauważymy też (opisane dokładnie później) uproszczenia w niektórych czasach, bo nawet anglojęzyczne nacje miały już chyba tego
wszystkiego dość. ;) Na szczęście! Gdzie operatorów sześć, tam i diabeł nie... Co za dużo operatorów, to i Salomon... Jakoś tak to szło.
Past Perfect Continuous
(2 actions in the past: one before the other, but we want to say how long the first action was happening.)
I had been drinking beer for 10 min. before I went to another pub.
Beer had been drunk by me for 10 min. before I went to another pub.
(Nastąpiło uproszczenie - brak "being", pomimo że czasownik był w Continuousie - miał końcówkę "-ing". Tak dzieje się, gdy w zdaniu przed słowem "being"
występuje słowo "been".)
Past Perfect
(2 actions in the past: one before the other.)
I had drunk beer before I went to another pub.
Beer had been drunk by me before I went to another pub.
Present Perfect Continuous
(An action started in the past and is still happening.)
I have been drinking beer FOR 10 min. at this pub (and I'm still here, waiting for you!)
Beer has been drunk by me FOR 10 min. at this pub (and I'm still here, waiting for you!)
(Nastąpiło uproszczenie - brak "being", pomimo że czasownik był w Continuousie - miał końcówkę "-ing".)
or
I have been drinking beer SINCE 7 p.m. at this pub (and I'm still here, waiting for you!)
Beer has been drunk by me SINCE 7 p. m. at this pub (and I'm still here, waiting for you!)
(Nastąpiło uproszczenie - brak "being", pomimo że czasownik był w Continuousie - miał końcówkę "-ing".)
Present Perfect
(2 possible uses in the Passive Voice - normally there are 4.)
I have drunk beer. (We don't know when.)
Beer has been drunk by me.
(Widzimy, że "have" może tylko zmienić się w "has" dla 3 os. l. p. w tym przypadku, ale nie na "had"! Trzymamy się twardo czasu Present
Perfect! Dodajemy tylko konieczne słowo "been", żeby z "has drunk - wypił" zrobić "has been drunk by
- było wypite przez".)
I have drunk beer today. (Time is not finished.)
Beer has been drunk by me today.
Past Continuous
(3 possible uses.)
I was drinking beer yesterday (or yesterday at 7 p.m.). (Specific time in the past)
Beer was being drunk by me yesterday.
I was drinking beer when my friend fell down completely drunk. (2 actions in the past, one of them happened [Past Simple] during another
[Past Continuous] - we use WHEN before shorter action in the Past Simple.)
Beer was being drunk by me when my friend fell down completely drunk.
I was drinking beer while my brother was using a toilet. (2 actions at the same time in the past - we use WHILE before the Past Continuous)
Beer was being drunk by me while my brother was using a toilet.
or
Beer was being drunk by me while a toilete was being used by my brother. (2 strony bierne w jednym zdaniu złożonym z 2 zdań prostych.)
Past Simple
(An action and its time are finished in the past. Time generally should be added somewhere in the sentence.)
I drank beer yesterday.
Beer was drunk by me yesterday.
(Zauważmy na tym przykładzie, że zwykłe zdanie twierdzące w Past Simple opisujące czynność nie ma żadnego operatora. Natomiast to samo zdanie w
stronie biernej ma już operator "was", a więc operator dotyczący "bycia",
a nie "robienia". Jest tak dlatego, że strona bierna
opisuje stan (bycia) obiektu akcji, a nie co ten obiekt robi. Obiekt nigdy nie tworzy akcji -
jest jej obiektem!)
Present Continuous
(An action is happening now.)
I'm drinking beer (now).
Beer is being drunk by me (now).
(Aby wyrazić kontynuowalność akcji - tu: "drinking" - musimy dodać słowo "being", które wskazuje, że czasownik "oryginalnie" był w Continuousie.
Jeśli w stronie biernej pojawi się czas wymagający słowa "been", to "being" powinno zniknąć - jak w czasach przedstawionych wyżej. Jak zatem
poznać, że w takich czasach w stronie czynnej czasownik miał końcowkę "-ing", a "being" się uprościło znikając? Otóż wymagana przez użycie danego czasu konstrukcja takiego
zdania powinna nam to powiedzieć.)
Present Simple
(An action happens generally, from time to time - not necessarily now.)
I drink beer every day.
Beer is drunk by me every day.
Future Continuous
(An action will be happening in the future - we say when, but we don't say how long.)
I will be drinking my beer tomorrow at 7 p.m.
Beer will be being drunk by me tomorrow at 7 p. m.
(W czasach future zdania w stronie biernej składają się z "will" oraz dodanego doń "be", aby uzyskać "będzie". Dopiero po tych wyrazach może
nastąpić jeszcze jakiś czasownik (oraz "being"), gdy opisujemy czynność, a nie tylko "bycie". Strona bierna jednak zawsze opisuje czynność. W końcu nie da się
powiedzieć "Jestem byty w pokoju" :P)
Future Simple
(An action wil happen in the future, we don't have to say when, but we can. It will start and finish probbably about that time in the
sentence if we say the time.)
I will drink beer with you tomorrow!
Beer will be drunk by me with you tomorrow at 7 p. m.
(Trochę dziwne to zdanie, ale poprawne... Ktoś może tak powiedzieć np. chcąc podkreślić fakt, że to ON wypije to piwko z daną osobą, a nie
ktoś inny.)
Future Perfect Continuous
(An action will be happening for some time some time in the future before another action.)
I will have been drinking my beer for 10 min. by the time you arrive.
Beer will have been drunk by me for 10 min. by the time you arrive.
(Nastąpiło uproszczenie - brak "being", pomimo że czasownik był w Continuousie - miał końcówkę "-ing". Wiemy już czemu - z opisu
Present Continuousa.)
Future Perfect
(An action will be finished at or before some time or another action in the future.)
I will have drunk my beer by the time you arrive. (or - "by 10 o'clock")
Beer will have been drunk by me by the time you arrive.
1st Conditional
(We build it by using these 2 tenses Present Simple + Future Simple:
[IF + Present Simple] + [Future Simple - will].
Do not use Future with IF together! The 1st Conditional is when we think that something is possible if the other thing will happen.)
If I see you, I will give you the money.
If you will be seen by me tomorrow, I will give you the money
or
If you will be seen by me tomorrow, the money will be given to you.
or
If you will be seen by me tomorrow, you will be given the money.
(Czyli tu też istnieje możliwość zrobienia 3 stron biernych w 1 zdaniu, a nawet możemy przestawić te moduły, jak to opisane jest w
temacie "Wszystkie czasy...". W każdym trybie warunkowym można. W drugim i trzecim zdaniu jednak nie ma po co powtarzać
kto dałby pieniądze - "by me", bo ta fraza pojawiłaby się niepotrzebnie po raz drugi zbyt blisko poprzedniej.)
2nd Conditional
(We build it by using the Past Simple + would:
[IF + Past Simple] + [would].
Do not use "would" with IF together! The 2nd Conditional is when we think that something is not possible, but want to speculate.)
If I saw you I would give you the money.
If you were seen by me, I would give you the money.
or
If you were seen by me, the money would be given to you.
or
If you were seen by me, you would be given the money.
3rd Conditional
(We build it by using the Past Perfect + would + Present Perfect:
[IF + Past Perfect] + [would + Present Perfect].
Do not use "would have" with IF together! The 3rd Conditional is when we know that something didn't happen in the past, but we want to speculate.)
If I had seen you on Friday, I would have given you the money, but I was in Africa.
If you had been seen by me on Friday, I would have given you the money.
or
If you had been seen by me on Friday, the money would have been given to you.
or
If you had been seen by me on Friday, you would have been given the money.
Oczywiście można w stronie biernej przytoczyć co ktoś powiedział, a więc mowę zależną ująć w stronie biernej i vice versa! Prawda,
że trzeba być szaleńcem, by stworzyć takiego "mutanta"? :D A co mi tam!... Macie:
"I saw my wife with her friend in the street yesterday", he said.
He told me that he had seen his wife in the street with her friend the day before. (Mowa zależna.)
He told me that his wife had been seen with her friend in the street by him the day before. (Strona bierna w mowie zależnej, ale tylko w przytaczanym fragmencie.)
or
I was told that his wife had been seen with her friend in the street by him the day before. (Cała mowa zależna ujęta w stronę bierną.)
Czas wreszcie na zwykłe zdania, ale z dwoma obiektami. "Fajność" ich polega na tym, że nie są trudniejsze od zwykłej strony biernej. Po prostu
można je przełożyć na dwa sposoby! Zobaczcie:
James offered Marry 2000$ for the car two days ago.
(Obiektami czynności w zdaniu są Marry oraz 2000$.)
Marry was offered 2000$ by James for the car two days ago.
or
2000$ were offered to Marry by James for the car two days ago.
Na koniec podsumujmy co wystarczy pamiętać i czego się trzymać podczas tworzenia strony biernej ze strony czynnej:
1. Wyszukujemy podmiot i obiekt.
2. Zamieniamy je miejscami.
3. Z głównego czasownika robimy jego trzecią formę - past participle (o ile już w niej nie jest).
4. Patrzymy w jakim czasie było zdanie w stronie czynnej i tego czasu się trzymamy, dodając odpowiedni operator stworzony z czasownika "to be"
w tym czasie, uważając na osobę oraz liczbę: "eats - is eaten/are eaten", "ate - was eaten/were eaten", "have eaten - has been eaten/have been eaten" itd.
5. Pamiętamy, że jeśli w stronie biernej musi być operator "have/has/had", to po nim pojawi się słowo "been" i dopiero czasownik.
6. Jeśli czasownik miał końcówkę "-ing", to w stronie biernej przed tym czasownikiem będzie słowo "being".
7. Jeśli słowo "being" wystąpi w zdaniu ze słowem "been", to "being" wyrzucamy - uproszczenie.
8. Pisanie kto wykonał akcję nie zawsze jest konieczne w stronie biernej - zależy od potrzeb. Zdanie można skończyć na czasowniku, np.:
"Apple was eaten."
Active Voice
S + V + O
Passive Voice
O + operator + III forma V + S
Past Simple --------------------> was/were
have/has/had -------------------> + been
-ing ---------------------------> being
been + being -------------------> been
Nie zmieniamy czasu na żaden "dalszy"!
Czas na ćwiczenia! Śmiało zmykaj do dzialu poniżej i pokaż stronie biernej kto tu rządzi! Zawsze możesz wrócić do wykładu i spojrzeć na schemat
oraz przypomnieć sobie ważne punkty.
Good luck!